Κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τις συντάξεις στο δημόσιο

Κατατέθηκε στη Βουλη το νομοσχέδιο του υπ. Οικονομικών με το οποίο παρατείνεται από πέντε έως 15 χρόνια η ημερομηνία συνταξιοδότησης για τις γυναίκες που απασχολούνται στο Δημόσιο και ήλπιζαν, ως μητέρες ανηλίκων, να συνταξιοδοτηθούν στο 50ό έτος της ηλικίας τους. Στο εξής το όριο συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 65ο έτος ηλικίας. Η σταδιακή εξίσωση δεν αφορά μόνο τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά και τον χρόνο θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

Εκτός από τις δυσμενείς αλλαγές στη συνταξιοδότηση, το σχέδιο νόμου του υπ. Οικονομικών. καθιερώνει από το 2015, το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων (όπως και στον ιδιωτικό τομέα) το οποίο εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μειώσεις έως και 30%. Εξάλλου καθιερώνεται η ειδική εισφορά (νέος ΛΑΦΚΑ) και στους συνταξιούχους του δημοσίου, από 1.8.2010, για ποσό κύριας σύνταξης άνω των 1400 εύρω (από 3% έως 10% ανάλογα με το ποσό της σύνταξης), καταργείται το δικαίωμα συνταξιοδότησης των αγάμων ανηλίκων θυγατέρων, επεκτείνονται οι απαγορεύσεις των συνταξιούχων του δημοσίου που εργάζονται ενώ βελτιώνεται και για τους δημοσίους υπαλλήλους ο υπολογισμός της σύνταξης με διαδοχική ασφάλισης (σσ σύνταξη από δυο ταμεία και άνω). Αξιοσημείωτη είναι η ρύθμιση σύμφωνα με την οποία από 1.1.2011 θα υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ όλοι οι πρωτοδιοριζόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι.
Οι ανατροπές στα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση στο δημόσιο, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ ξεκινούν το 2011. Μεγαλύτερη μεταβατική περίοδος προβλέπεται για τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, που θα εφαρμοστεί το 2015 και θα είναι ενιαίος τόσο στο δημόσιο όσο και στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων.
Η βασική ρύθμιση του νομοσχεδίου συνίσταται στο ότι γυναίκες με ανήλικα παιδιά, οι οποίες μέχρι 31/12/2010 θα έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 50ο, εξισώνονται σταδιακά από 1/1/2011, εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών, με τους άνδρες που έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 65ο. Στο νομοσχέδιο ορίζεται ρητώς ότι όσοι και όσες έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31/12/2010, δεν θίγονται από τις διατάξεις του νέου νόμου. Για τα πρόσωπα αυτά θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται οι ισχύουσες μέχρι τη δημοσίευση του νέου νόμου διατάξεις που αφορούν τόσο τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης όσο και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
-Άνδρες και γυναίκες υπάλληλοι που έχουν προσληφθεί μέχρι 31/12/1982 εξομοιώνονται σταδιακά, ως προς τα έτη υπηρεσίας θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος, τα οποία ορίζονται στα 25 έτη από τα 17½, που ισχύει σήμερα. Η εξίσωση αυτή θα πραγματοποιηθεί σταδιακά, σε μία τριετία. Δηλ. η ισχύουσα σήμερα υπηρεσία 17½ ετών για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος των γυναικών που είναι παντρεμένες με παιδιά κ.λπ. αυξάνεται στα 20 έτη το 2011, σε 22½ το 2012 και σε 25 το 2013. Η ρύθμιση δεν θίγει ουσιαστικά τις γυναίκες αυτές, αφού έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31-12-2010.
-Αυξάνονται από 1/1/2011, σταδιακά, από 20 σε 25 τα έτη υπηρεσίας θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες που έχουν τρία παιδιά και άνω και καταργείται στην περίπτωση αυτή η πρόσθετη προϋπόθεση που ίσχυε για τους άνδρες, δηλ. να έχουν την επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση ή να είναι χήροι.
-Επέρχεται εξομοίωση των ανδρών και γυναικών στρατιωτικών ως προς τα έτη θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος (25 έτη).
-Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1ης Ιανουαρίου 1998 και μετά, ή προσλήφθηκαν για πρώτη φορά στο Δημόσιο από 1ης Ιανουαρίου 1983 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1992 θεσπίζονται, σταδιακά, τα ακόλουθα όρια ηλικίας:
* το 65ο έτος της ηλικίας για άνδρες και γυναίκες που έχουν ανήλικο παιδί κατά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας. Η εξίσωση αυτή θα γίνει σταδιακά εντός τριετίας, δηλ. για όσες γυναίκες συμπληρώνουν την 25ετία από 1/1/2011, το όριο ηλικίας των 50 ετών, που ισχύει σήμερα, αυξάνεται στο 52ο έτος της ηλικίας, για όσες συμπληρώνουν την 25ετία το έτος 2012 το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 55ο και για όσες συμπληρώνουν την 25ετία το έτος 2013 και μετά, το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 65ο έτος.

* το 50ό έτος για άνδρες και γυναίκες που έχουν ανίκανα παιδιά ή ανίκανο σύζυγο και θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης (25ετία). Σήμερα το όριο ηλικίας για τις γυναίκες είναι το 50ό και τους άνδρες το 65ο. Συνεπώς επεκτείνεται το δικαίωμα και στους άνδρες παράλληλα όμως με την αυστηροποίηση των κανόνων αναγνώρισης ανικανότητας και αναπηρίας.

* το 65ο έτος για άνδρες και γυναίκες που δεν ανήκουν στις ανωτέρω κατηγορίες και θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1-1-1998 και μετά ή έχουν διορισθεί από 1-1-1983 και μετά. Η εξίσωση αυτή θα γίνει σταδιακά σε βάθος τριετίας. Δηλ. για όσες γυναίκες θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης μέχρι την 31/12/2010 ισχύει το όριο ηλικίας των 60 ετών, το οποίο αυξάνεται στο 61ο έτος για όσες θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης το έτος 2011, στο 63ο έτος για όσες θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης το έτος 2012 και στο 65ο έτος για όσες θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης το έτος 2013.

-Εξομοιώνεται σταδιακά εντός τριετίας το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών υπαλλήλων του Δημοσίου που μπορούν να αποχωρήσουν από την Υπηρεσία πριν τη συμπλήρωση του ισχύοντος ορίου ηλικίας και να λάβουν μειωμένη σύνταξη. Δηλ. το ισχύον μέχρι 31/12/2010 όριο ηλικίας των γυναικών της περίπτωσης αυτής, αυξάνεται στο 56ο το έτος 2011, στο 58ο το 2012 και στο 60ό έτος το 2013.

-Καταργούνται οι διατάξεις που προβλέπουν ότι όσοι υπάλληλοι έχουν τρία και άνω παιδιά συνταξιοδοτούνται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και υπάγονται στις ρυθμίσεις που ισχύουν για τις μητέρες με ανήλικα παιδιά ως εξής:

* Έτος θεμελίωσης το 2011, όριο ηλικίας ανδρών και γυναικών το 52ο έτος.

* Έτος θεμελίωσης το 2012, όριο ηλικίας ανδρών και γυναικών το 55ο έτος.

* Έτος θεμελίωσης το 2013, όριο ηλικίας ανδρών και γυναικών το 65ο έτος.

Για τους ασφαλισμένους από 1/1/1993 η ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών οφείλεται μόνο στην περίπτωση της ύπαρξης ανηλίκων, ή πολυτέκνων, ή αναπήρων. Η εξίσωση, σε συμμόρφωση με την Οδηγία 54/2006, ξεκινάει άμεσα από το 2013 (αφού πριν το 2013 δεν έχει θεμελιωθεί δικαίωμα 20ετίας) και ισχύουν όπως αναφέρεται παραπάνω οι ίδιοι όροι και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης με τις ασφαλισμένες πριν το 1992.

Ορίζεται ότι όσοι και όσες έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31/12/2010, δεν θίγονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού. Για τα πρόσωπα αυτά, θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται οι ισχύουσες μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού διατάξεις που αφορούν τόσο τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης όσο και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης καθώς και τον υπολογισμό της σύνταξης.
Εξίσωση ορίων - Παραδείγματα

Παράδειγμα 1: Άνδρες και γυναίκες με ανήλικα παιδιά, οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, οι μεν άνδρες το 65ο έτος, οι δε γυναίκες το 50ό, εξισώνονται σταδιακά από 1-01-2011 εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών:

* Ετος θεμελίωσης (25 έτη) το 2011, όριο ηλικίας γυναικών το 52ο έτος.

* Ετος θεμελίωσης (25 έτη) το 2012, όριο ηλικίας γυναικών το 55ο έτος.

* Ετος θεμελίωσης (25 έτη) το 2013, όριο ηλικίας γυναικών το 65ο έτος.

Παράδειγμα 2: Ανδρες και γυναίκες με τρία παιδιά, οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης με 20 έτη υπηρεσίας, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (οι άνδρες μόνο εφόσον είναι χήροι ή έχουν επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση), εξισώνονται σταδιακά από 1/1/2011 εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών:

* Ετος θεμελίωσης το 2011, έτη υπηρεσίας 21 και όριο ηλικίας ανδρών και γυναικών το 52ο έτος.

* Ετος θεμελίωσης το 2012, έτη υπηρεσίας 23 και όριο ηλικίας ανδρών και γυναικών το 55ο έτος.

* Ετος θεμελίωσης το 2013, έτη υπηρεσίας 25 και όριο ηλικίας ανδρών και γυναικών το 65ο έτος.

Αρα κατά τη μεταβατική περίοδο ευνοούνται οι άνδρες που μέχρι σήμερα δεν είχαν αυτό το δικαίωμα καθολικά (μόνο με ειδικές οικογενειακές συνθήκες).

Παράδειγμα 3: Ανδρες και γυναίκες με ανάπηρα παιδιά, οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, οι μεν άνδρες το 65ο έτος, οι δε γυναίκες το 50ό, εξισώνονται σταδιακά με μείωση του ορίου ηλικίας των ανδρών, από 1-1-2013 στο 50ό έτος.

Παράδειγμα 4: Ανδρες και γυναίκες με ενήλικα παιδιά, ή χωρίς παιδιά, οι οποίοι μέχρι 31/12/2010 έχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, οι μεν άνδρες το 65ο έτος, οι δε γυναίκες το 60ό, εξισώνονται σταδιακά από 1/1/2011 εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών.

* Ετος θεμελίωσης το 2011, όριο ηλικίας γυναικών το 61ο έτος.

* Ετος θεμελίωσης το 2012, όριο ηλικίας γυναικών το 63ο έτος.

* Ετος θεμελίωσης το 2013, όριο ηλικίας γυναικών το 65ο έτος.

Eξάλλου με τις διατάξεις του υπό κατάθεση σχεδίου νόμου, επεκτείνονται και στο Δημόσιο τα οριζόμενα στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Ειδικότερα:

- Καθιερώνεται από 1/1/2015 και για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου βασική και αναλογική σύνταξη, οι οποίες χορηγούνται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για τους ασφαλισμένους στους άλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

- Βελτιώνεται και για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου ο υπολογισμός της σύνταξής τους με βάση τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης.

- Στο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), θα υπάγονται από 1/1/2011 και οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου και ταυτόχρονα καταργούνται όλες οι Επιτροπές πιστοποίησης αναπηρίας που λειτουργούν σήμερα στις νομαρχίες και το Δημόσιο, με εξαίρεση τις Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές, Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.), Ναυτικού (Α.Ν.Υ.Ε.), Αεροπορίας (Α.Α.Υ.Ε.), καθώς και την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή της Ελληνικής Αστυνομίας.

- Το δικαίωμα σύνταξης επιζώντος συζύγου αποβιώσαντος συνταξιούχου πλέον υπολογίζεται ως συνάρτηση του χρόνου διάρκειας του έγγαμου βίου και της διαφοράς ηλικίας μεταξύ των συζύγων.

- Επεκτείνονται τόσο στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους όσο και στους επιζώντες συζύγους που λαμβάνουν σύνταξη από το Δημόσιο και εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ή αυτοαπασχολούνται, οι περιορισμοί που ισχύουν, για όσους από αυτούς λαμβάνουν σύνταξη από τους άλλους ασφαλιστικούς φορείς. Για όσους από αυτούς εργάζονται στον Δημόσιο Τομέα, ισχύουν ήδη αυστηρότερες διατάξεις για τον περιορισμό της σύνταξης.

- Καταργείται το δικαίωμα συνταξιοδότησης των άγαμων ενήλικων θυγατέρων με εξαίρεση τις ανίκανες και όσες σπουδάζουν, καθώς και το δικαίωμα συνταξιοδότησης των διαζευγμένων θυγατέρων και αυστηροποιούνται οι ήδη ισχύουσες διατάξεις που προβλέπουν περιορισμό του ποσού της σύνταξης λόγω αυξημένων εισοδημάτων.

- Από 1/8/2010 θεσπίζεται και στο Δημόσιο Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων η οποία παρακρατείται από τις συντάξεις που υπερβαίνουν το ποσό των 1.400 ευρώ, με κλιμακούμενο συντελεστή από 3% έως 10% ανάλογα με το ποσό της σύνταξης.

Τονίζεται τέλος ότι στο ενιαίο καθεστώς ασφάλισης (ΙΚΑ) θα ενταχθούν μόνο οι διοριζόμενοι από 1/1/2011 (υπάλληλοι και λειτουργοί του Δημοσίου, οι υπάλληλοι της Βουλής, των ΟΤΑ α' και β' βαθμού καθώς και οι ιερείς